Laurent Binet - De zevende functie van taal

De zevende functie van taal is een vreemd boek.

Voor mijn verjaardag (vorig jaar) kreeg ik ‘De zevende functie van taal’ van Laurent Binet. Ik was erg benieuwd naar het boek, zeker aangezien HhhH een groot (door mij ook ongelezen) succes was geweest. Aangezien ik geïnteresseerd ben in taal en wetenschappelijk onderlegd, was mijn verwachting dat ik het boek erg leuk zou vinden.

Dat kwam dus niet helemaal uit. De eerste honderd bladzijden vroeg ik me echt af wat voor boek het nu was. Hele hoofdstukken ging enkel over taal(wetenschap) en waren op een manier geschreven die voor mij niet te volgen was. Daarnaast is het verhaal in de vorm van een detective gegoten, wat ik niet had verwacht. De filosoof en semioticus Roland Barthes zou in het bezit zijn van ‘de zevende functie van taal’, een manier om macht uit te oefenen via taal (een beetje zoals in ‘Lexicon’ van Max Barry) en wordt aangereden en uiteindelijk omgebracht in de zoektocht hiernaar. Hij is omringd door allemaal (nu) bekende filosofen en (sociaal) wetenschappers wat wel erg leuk gedaan is. Zo komen we Bourdieu, Sartre en Foucault tegen.

De moord wordt onderzocht door rechercheur Bayard die zich laat bijstaan door een jonge universitair docent genaamd Simon Herzog die het universitair milieu voor Bayard moet doorgronden. Dan komt er een leuk stuk waarin we under cover gaan in een geheime debatclub waarbij leden hun vingers op het spel zetten om een hogere rang te behalen en komt de zoektocht naar de zevende functie van taal tot een hoogtepunt. Op dat moment dacht ik dat het boek ruim vier sterren zou krijgen en toen ging Binet de mist in. Het verhaal gaat op de kop, wordt grotesk en ongeloofwaardig en eindigt met een omkering, waarin Simon Herzog zich afvraagt of hij misschien een romanpersonage is en of hij dan nog invloed op het verhaal kan hebben. Op zich een leuke vraag, maar jammer dat het in de laatste 50 bladzijden uitgewerkt moet worden, dat lukt eigenlijk niet.

De gewone hoofdstukken (die niet uit een taalsyllabus overgeschreven leken te zijn) zijn goed geschreven, Binet heeft zeker humor en het boek was bij vlagen grappig en voor een groot deel nodigde het uit tot doorlezen, maar door het einde en alles wat er met Herzog gebeurd in Venetië kan ik het niet meer dan drie sterren geven.  Wellicht dat ik binnenkort HhhH nog een kans geef.

Hakan Nesser - De levenden en de doden in Winsford

De beste Nesser ooit

Vorig jaar bracht Hakan Nesser een bezoek aan het thrillerfestival in Zoetermeer waar hij zijn nieuwste thriller signeerde. Tot mijn grote spijt was ik ziek, maar mede-club-van-tiener Joyce bracht een gesigneerd exemplaar voor me mee. “Get well!” heeft Hakan er in geschreven. Dat is mij gelukt, maar de vraag is of dat met Maria ook het geval is, het hoofdpersonage uit ‘de levenden en de doen in Winsford’.

 

Maria Holinek heeft een leuk leven als presentatrice op de televisie dat wordt verstoord als in de publiciteit komt dat haar man wordt verdacht van verkrachting. Ze besluiten zich samen in te zetten voor de relatie en zes maanden te vertrekken en de Zweedse winter aan zich voorbij te laten gaan. Hun wegen scheiden elkaar en Maria komt terecht in Winsford in Engeland samen met haar hond Castor. Ze schrijven langzaam aan hun verhaal en bereiden een nieuw leven voor, een leven zonder Martin. Maar het wantrouwen naar en over haar man verdwijnt net zo moeilijk als hun oude leven samen.

Nesser heeft met ‘de levenden en de doden in Winsford’ een prachtig boek geschreven. Qua schrijfstijl is het vergelijkbaar met zijn Barbarotti-serie. Rustig en beheersd. Het mooiste is dat je het hele boek door je afvraagt wat er gebeurd is met Maria en haar man en telkens verandert het perspectief dat daarop gegeven wordt. Het is het spannendste boek dat ik dit jaar gelezen heb en misschien ook wel het best geschreven boek van het jaar. Na het leuke, maar wat tegenvallende Hemel boven Londen, weten we het nu zeker, Nesser is terug en hij kan zo veel meer dan goede thriller-series schrijven.

Jade Chang - De wangs vs de wereld

Feel-good roadtrip met humor

Er gebeurt zo veel in dit boek dat het moeilijk is om een beschrijving te geven die er recht aan doet. Het is een boek over immigratie, aanpassing, culturele botsingen en nostalgie. Over opgroeien zonder moeder, maar met geld. Over kiezen voor wat goed voelt en vasthouden aan wat was. Over oude rechten en nieuwe mogelijkheden. Maar vooral over een familie die elkaar weer wil vinden.

De familie Wang krijgt een grote klap te verduren als vader Charles failliet gaat. Als arme immigrant kwam hij naar Amerika en trouwde met de Chinese actrice die de moeder van zijn drie kinderen wordt. Zij overlijdt bij een helikoptercrash en laat Saina, Andrew en Grace achter met hun eigenwijze vader die ondertussen bouwt aan zijn make-up imperium. Als zijn nieuwste lijn mislukt en hij alles kwijt raakt beginnen ze aan een roadtrip door Amerika om een laatste lading make-up af te leveren op weg naar oudste dochter Saina die in New York woont.

Grace wordt van kostschool gehaald en baalt er van dat ze nu niet verder kan met haar modeblog en bijna al haar kleding achter moet laten. Nog erger is het als ze met haar vader en stiefmoeder Barbra dagen in de auto moet zitten om Andrew op te halen en naar Saina te gaan. Andrew wil het liefst stand-up comedian worden maar is helaas niet zo grappig. De meeste diepgang heeft dochter Saina die worstelt met haar gevoelens. Ze heeft de kunstwereld waarin ze beroemd is geworden vaarwel gezegd nadat ze is verlaten door haar vriend en probeert zich terug te trekken op het platteland van New York. Maar als ze moet kiezen tussen haar ex en haar nieuwe liefde weet ze niet wat ze moet doen.

Het boek is heerlijk om naar te kijken, de vrolijke kleuren zouden zo bedacht kunnen zijn door dochter Saina in één van haar kunstprojecten. Chang heeft ook een afwisselende vorm uitgekozen voor haar boek. Afwisselend lezen we hoofdstukken geschreven vanuit de verschillende leden van het gezin Wang en leren we stukjes van de geschiedenis van deze familie kennen. Het is, voor mij, een nieuw perspectief om Amerika te zien vanuit de Chinese migrant en dat maakt het boek interessant. Verder is het vooral een heerlijke feelgood roman, regelmatig grappig en met leuke personages. Soms iets te veel herhaling van gebeurtenissen omdat deze vanuit de verschillende personen herhaald worden, een steeds vaker voorkomende stijlvorm die mij maar zelden kan bekoren. Bovenal een vrolijk en zonnig boek dat samen met Manu Causse zo de koffer in kan.

Marieke Woudstra – Een Portugese Droom

Heerlijke roman over Portugal voor op vakantie

Na haar debuut ‘Thuis in Portugal’ heeft Marieke Woudstra een tweede roman geschreven over Marjolein en Bart die het haastige Nederlandse bestaan verruilen voor de rust van het boerenbestaan in de Alentejo in Portugal. Ze hebben een olijfboomgaard waarvan ze biologische olijfolie maken en verkopen in Nederland en Marjolein maakt haar eigen kaasjes. Telkens breiden ze hun bestaan een stukje uit, zo bedenkt Marjolein dat ze graag zelf thee en kruiden zou verbouwen om te verkopen in Nederland. Gelukkig komt ze niet ver van hun land het ‘kruidenheksje’ Celeste tegen die haar alles wil leren. Niet alles is rozengeur en maneschijn in deze roman, al in het eerste hoofdstuk komt een vreemde beschonken man het terrein op die dreigt dat hij ze uit hun boerderij laat zetten, omdat hij de eigenaar zou zijn. Een juridisch gevecht en een speurtocht naar lang verloren papierwerk gaat van start.

Woudstra laat in deze heerlijke roman een aantal belangrijke maatschappelijke thema’s aan bod komen zoals het wegtrekken van jongeren uit de streek en de gevolgen daarvan. Zo is er weinig werk, geen school meer en ook de lokale pastelería sluit omdat er te weinig klandizie is. Het verhaal is dan ook gevuld met ouden van dagen die het leuk vinden om samen met Marjolein en Bart nieuw vuur in het dorpsleven te steken. Ook de matige documentatie en daarmee onzekerheid over eigendomsrecht speelt een belangrijke rol in deze roman en het (economisch) belang van toerisme in Portugal.

De boeken ‘Thuis in Portugal’ en ‘Een Portugese Droom’ zijn deels gebaseerd op Woudstra’s eigen ervaringen over het migreren naar Portugal met haar geliefde. Het boek zit doorspekt met Portugese zinnetjes en geeft een mooi inkijkje in de cultuur. Het is een lekker niets-aan-de-hand boek en hoort met recht tot het ‘best of romance’ label van Uitgeverij Boekerij. Drie-en-een-halve ster en het boek kan zo je koffer in. 

Emily Fridlund - Een geschiedenis van wolven

Een boek waar je unheimisch van wordt

In ‘een geschiedenis van wolven’ geeft Linda een spreekbeurt over wolven voor het vak geschiedenis dat gegeven wordt door meneer Grierson. Linda voelt zich namelijk het meest thuis in de natuur en bij de opgezette wolf in het bezoekerscentrum van haar dorp in het noorden van Minnesota. Ze is een eenzaam kind dat opgroeit bij haar ouders, de laatst overgeblevenen van een hippiecommune. Ze kijkt terug op haar verwarrende tienerjaren waarin meneer Grierson werd opgepakt voor het bezit van kinderporno en waarin haar oppaskind Paul overlijd.

Als Linda veertien is leert ze Patra kennen, de moeder van de vierjarige Paul. Patra is bezig het boek van haar man te editen en heeft oppas nodig voor Paul. Linda probeert Paul te leren van de natuur te houden zoals zij doet, maar daar lijkt het ziekelijke jochie maar weinig in geïnteresseerd. Linda wil meer dan wat dan ook meedoen in de gezinsidylle waarin ze is beland, maar weet niet goed hoe ze zich moet verhouden ten opzichte van Pauls vader Leo. Langzaam wordt duidelijk dat Leo en Patra behoren tot een stroming die zich Christen-wetenschappers noemen en dit weerhoudt Patra ervan om medische hulp te zoeken voor haar kind. Linda blijft tot op het laatst twijfelen wat ze moet doen als ze door heeft dat Paul echt heel ziek is.

Fridlund heeft met ‘een geschiedenis van wolven’ een heel bijzonder debuut geschreven. Ze verweeft twee verhalen die Linda heeft meegemaakt, het verhaal van Paul en Patra waarin ze zo graag mee zou willen doen en waarin ze zich schuldig voelt over de afloop. Daarnaast het verhaal rond Mr Grierson die door haar klasgenoot Lilly wordt beschuldigd van aanranding. Ze is in beide gevallen jaloers en wil Patra/Lilly zijn en haar boosheid op hun afreageren. Dit laatste verhaal had voor mij nog wel iets meer uitgewerkt mogen worden.

Het is opvallend eenvoudig geschreven en juist door die eenvoud voelde ik me direct betrokken bij Linda die zelf haast verwaarloosd wordt door haar ouders. Tegelijkertijd had ik soms moeite om door te lezen doordat het boek me een unheimisch gevoel gaf. Ik was bang voor de weg naar de onvermijdelijke, want aangekondigde, afloop van het boek. Deze spanning tussen door willen lezen en weg willen leggen maakte het voor mij een erg bijzonder boek dat zijn vier sterren zeker waard is.