vrijdag 23 november 2018

Sien Volders - Noord


Goed uitgewerkte roman over vrijheid

Eén van de andere boeken die ik voor de Hebban debuutprijs las was Noord van Sien Volders. Volders kan goed schrijven en heeft een interessant idee (parallelle levens in verschillende decennia) mooi uitgewerkt, al is het even wachten op de diepgang. In het kader van ‘koop eens een boek van een vrouw’ kan ik deze zeker aanbevelen.

Noord is een mooi boek waarin de verhalen van Mary en Sarah zich met elkaar verstrengelen. Mary is vijftig jaar geleden naar het Noorden vertrokken en werd daar een nieuw mens, weg uit het tumult van de stad, critici en verwachtingen. Sarah moet bedenken welke weg ze in wil slaan met haar sieraden, ze is zilversmid en heeft altijd exclusief en voor zichzelf gewerkt, maar dan krijgt ze het aanbod om samen te gaan met een groot sieradenhuis. Om te bedenken wat ze wil vertrekt ze naar het Noorden en daar ontmoet ze haar grote liefde, een liefde die elk jaar dieper in zijn alcoholisme zakt en niet kan aarden in de stad. Daar in het Noorden gaat ze op zoek naar vrijheid net als mensen dat al decennia voor haar hebben gedaan. Er ontwikkelt een mooie vriendschap tussen Mary en Sarah waarin ze elkaar op de hoogte houden van hun liefdes en hun liefde voor de vrijheid.

Wat het mooie is aan Noord is dat het twee verhalen vertelt en het zich lang geleden afspeelt. Het verhaal van Sarah speelt in 1982, een tijd waarin er geen mobiele telefoons waren, nog niet iedereen telefoon had in Canada en er vooral veel brieven werden geschreven. Naar het Noorden gaan was dan ook echt weg gaan uit de gebruikelijke wereld. Heerlijk een stap terug uit onze volle internet-gedreven levens. Volders laat ook de keerzijde zien van het leven in het hoge Noorden, het gevecht tegen de drank en de eenzaamheid van de winters.

Waar het boek eerst niet boven een feelgood roman uitsteekt verdiepen de karakters zich geleidelijk toch en weet Volders een aantal mooie intrinsieke dillema's voor te leggen aan haar personages. Wat weegt zwaarder de vrijheid of de liefde? Hoe is de liefde voor muziek te combineren met de eenzaamheid van het Noorden? Niet alles is wat het lijkt en niet al het moreel verwerpelijke is ook echt slecht. Haar schrijfstijl is erg toegankelijk en daardoor geschikt voor een groter publiek. Ik ben dan ook erg benieuwd wat deze debutant nog meer in haar mars heeft. 


woensdag 14 november 2018

Arjen van Veelen – Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken


Prachtig boek over verlies en terugkeer

Voor de Hebban debuutprijs las ik vijf Nederlandse debuten van de shortlist en dit was mijn persoonlijke favoriet. Helaas is ‘Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken’ net buiten de top drie gebleven, ik had dit boek de prijs zeer gegund.

Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken is een prachtig boek over jezelf vinden als je de ander kwijt bent. De hoofdpersoon, wiens naam niet genoemd wordt, ik zal hem de schrijver noemen, raakt zijn beste vriend kwijt aan de dood en vertelt over de zoektocht die hij heeft doorgemaakt met deze vriend. De zoektocht naar zichzelf. Nu Tomas er niet meer is wordt het een zoektocht naar zijn vriend en de toekomst en die leidt naar Alexandrië. De schrijver wil namelijk een biografie over Alexander de Grote componeren en hoopt door het vinden van Alexander ook zichzelf terug te vinden en het liefst ook een klein stukje van zijn vriend.

Tomas is een dichter die leeft voor de woorden en die zich in mindere tijden terugtrekt in zijn geboortestreek op het Vlaamse platteland. De schrijver die zich niet goed raad weet in zijn nieuwe omgeving en met de overgang van Nederland naar de Verenigde Staten probeert houvast te vinden aan de herinneringen die hij heeft aan zijn vriend. Hij bedenkt dat hij de dichtbundels van zijn vriend zal plaatsen in de bibliotheek van Alexandrië en wil Tomas zo onsterfelijk maken.

De schrijfstijl van Van Veelen is heerlijk, het boek leest lekker weg en heeft voldoende diepgang. Doordat de hoofdstukken vrij kort zijn leest het boek lekker makkelijk weg en is het ook niet zo’n probleem om het boek even weg te leggen en in de volgende trein weer op te pakken. Bijzonder aan dit boek, voor mij, was het gebruik van 'foto's' van de plekken waar de schrijver komt. Het is grappig omdat het letterlijk wat meer beeld geeft bij de omgeving en functioneel omdat de schrijver maar 24 (?) foto’s heeft op zijn wegwerpcamera en dus moet kiezen wat hij vast wil leggen. Een mooie metafoor voor dat we moeten kiezen wat we vasthouden van overledenen en wat niet. Jammer is dat de foto’s in het e-boek niet zo mooi uitkomen, misschien toch nog een keer in de boekhandel door het echte boek heen bladeren.

Ik las dat Van Veelen ondertussen ook een boek heeft uitgebracht over de tijd dat hij in de VS zat ‘Amerikanen lopen niet’, wat de suggestie wekt dat het boek autobiografisch is. Al met al is dit één van de betere boeken die ik dit jaar gelezen heb, en tot nu toe zeker het beste debuut. Lezen dus…! 


dinsdag 30 oktober 2018

Daniel Cole – Marionet



Tweede deel slaat de plank mis

Marionet is het tweede boek van Daniel Cole, de bewierrookte auteur van het boek Ragdoll, en het slaat de plank behoorlijk mis. Het lijkt er op dat Cole heeft willen voortbouwen op het succes van Ragdoll, maar daardoor niet genoeg heeft nagedacht over de leesbaarheid van zijn tweede boek.

Ik heb Ragdoll vorig jaar zomer gelezen en begon deze herfst vol spanning aan Marionet. Het boek lag al enkele weken op de plank en het heeft hetzelfde aantrekkelijke uiterlijk als Ragdoll. Een ‘gelijmde’ rug met draden die door de rug en het boek heenlopen.  Dit was bij Ragdoll erg toepasselijk aangezien er daar mensenlichamen aan elkaar genaaid werden om een ‘Lappenpop’ te maken. Marionet sloeg echter gelijk dood bij mij. Ik had geen idee meer hoe de personages zich tegen elkaar verhielden, was vergeten wat er met Fawkes was gebeurd en tastte dus behoorlijk in het duister. Waar andere auteurs zich schuldig maken aan ‘over telling’ om nieuwe mensen bij een serie te betrekken, is 
hier sprake van het tegenovergestelde.

Marionet heeft op de achterkant staan ‘slaat de ragdoll killer opnieuw toe?’. Het is leuk bedacht dat de nieuwe moordenaar zich geïnspireerd zou voelen door de moordenaar uit het vorige boek, maar het waarom wordt slecht uitgewerkt. Baxter wordt naar de VS gestuurd omdat er zowel in het VK als in de VS soortgelijke moorden worden gepleegd en niemand ziet de link. Ze heeft een onbetrouwbare partner (dat is niets nieuws voor haar gelukkig) en ze worden persoonlijk achterna gezeten.

Ondanks de grote hoeveelheden moorden, bloed, afslachtinstrumenten en ledematen wordt dit boek nergens spannend zoals Ragdoll dat wel was. Het psychologische element wordt niet goed uitgewerkt en pas aan het eind wordt het spannend als er geprobeerd wordt de grote afsluiting van de moordenaar tegen te houden. Gelukkig heeft Cole zijn gevoel voor humor niet verloren, ook in dit boek kun je gelukkig lachen. Het boek eindigt met de terugkeer van een oude bekende en dat is de enige reden dat ik misschien deel drie nog ga lezen. Ooit. 


dinsdag 9 oktober 2018

Mohsin Hamid – Exit West


Magisch-realistische vertelling over vluchten

Als Nadia en Saïd elkaar bij een business cursus ontmoeten weten ze nog niet wat hun gaat verbinden. Nadia een stoere moderne vrouw met een eigen huis en een motor.  Ze vindt haar zelfstandigheid belangrijk, te belangrijk voor de potentiële liefde. Saïd is wat traditioneler en weet gelijk dat Nadia de mooiste vrouw is die hij ooit heeft ontmoet. Hij doet zijn best om haar steeds vaker te zien en beginnen een relatie op het dakterras van haar huis.

Door de toenemende spanningen in de stad waar ze wonen en de dood van Saïds moeder besluiten Nadia en Saïd dat het beter is bij elkaar te gaan wonen en wellicht op een dag te gaan trouwen. Als het te gevaarlijk wordt besluiten ze een mensensmokkelaar te betalen voor een deur, een exit, naar een betere wereld in het Westen. In het Westen blijken er ook spanningen te zijn en fundamentalisten en gebrek.

Hamid toont in ‘Exit West’ het verhaal van twee vluchtelingen en van de Westerse samenleving die aan het verstrakken is. Er is geen ruimte voor vluchtelingen in het Westen en dat leidt tot spanningen, gewelddadige uitbarstingen en de hulp van soms onwaarschijnlijke mensen. Het vertelt ook het verhaal van de spanning op het gezin en de relatie die ontstaat als je vlucht. Hoe je als twee individuen neerkomt in een nieuwe samenleving en daar allebei je plek moet zien te vinden zowel alleen als samen.

Bijzonder is Hamids schrijfstijl. Hij schrijft soms zinnen die een halve bladzijde beslaan en toch goed leesbaar zijn. Hij vertelt ook heel veel door te laten zien wat er gebeurd, zonder alles verder te willen verklaren. Hierdoor doet het me qua stijl erg aan Richard Russo denken. Bevreemdend in het boek zijn de uitstapjes naar willekeurige andere mensen, soms ‘autochtonen’ met een klein los verhaal in het grote verhaal. Over de vrouw in San Francisco die haar buurt helemaal heeft zien veranderen in een leven tijd of over de zwarte man die uit een kast stapt in een slaapkamer in Australië en door het raam verdwijnt. Hierdoor krijgt het boek een magisch-realistische uitstraling, zonder helemaal zweverig te worden.

Toch wringt er ook nog iets in het boek. Het is, bij vlagen, te zoetsappig, te makkelijk. De confrontaties tussen Nadia en Saïd blijven heel kalm, nergens zien we hun echt uit hun slof schieten of ongemakkelijke ruzies. Met een beetje meer ongemak kan de Man Booker Prize Hamid de volgende keer toch niet meer ontgaan.